04 Ιούν ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΒΡΕΤΤΑΚΟΥ
Ἡ Ἀκαδημία Ἀθηνῶν δέχεται στούς κόλπους της σήμερα, ὡς τακτικό της μέλος, τόν κορυφαῖο νεοέλληνα ποιητή Νικηφόρο Βρεττάκο μέ μεγάλη εὐφροσύνη. Γιατί στό πρόσωπό του βραβεύεται ἕνας πνευματικός ἄνθρωπος καταξιωμένος στή συνείδηση ὅλης τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας.
Ἕνας ἄξιος διάδοχος τῶν μεγάλων ἐθνικῶν μας ποιητῶν, πού μέ τήν ξέχωρα διακριμένη παρουσία τους πρόβαλαν τή χώρα μας στό διεθνή χῶρο τῶν μουσῶν.
Ὁ Νικηφόρος Βρεττάκος, γέννημα μίας ἑλληνικῆς ἐπαρχίας, ξακουστῆς γιά τό ἀδούλωτο ἐθνικό της φρόνημα, βιοπάλαισε σκληρά στά νεανικά του χρόνια. Ἔνοιωσε βαθιά τόν παλμό τοῦ λαοῦ μας. Καί τόν μετουσίωσε σέ ποίηση, βηματοδοτούμενος ἀπό ἐκλακτό φιλοσοφικό καί καλλιτεχνικό ὑπόστρωμα.
Στίς πλούσιες ποιητικές συλλογές του καί στά θελκτικά πεζογραφήματά του στοχάσθηκε μέ ἐλεύθερο, ἀδεέσμευτο πνεῦμα. Μέ ἔντονη φιλοκοινωνικότητα, χωρίς δογματισμούς. Μέ ἀγάπη καί ὑψηλή θρησκευτικότητα. Καί ἔγινε ἕνας ἀσύγκριτος, ἰδανικός, κοινωνικός μας ταγός. Λίγοι, πολύ λίγοι λογοτέχνες ἤ ποιητές ἀγαπήθηκαν ὅσο αὐτός ἀπό τό λαό μας. Ὑπάρχει μεγαλύτερος τίτλος;
Γιά τό ἔργο τοῦ νέου συναδέλφου θα ὑπάρξει μετ’ὀλίγον λόγος κατ’ἐντολήν τῆς Συγκλήτου ἀπό τόν ἀκαδημαϊκό κ. Ἄγγελο Βλάχο.
Κύριε Βρεττάκο, σᾶς καλωσορίζω ἐκ μέρους ὅλων τῶν συναδέλφων καί σᾶς παρακαλῶ νά προσέλθετε γιά νά σᾶς περιβάλω μέ τό μεγάλο διάσημο τοῦ τακτικοῦ μέλους τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν.
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑϊΚΟΥ Κ. ΑΓΓΕΛΟΥ ΒΛΑΧΟΥ
Κύριε Συνάδελφε,
Πρῶτ’ ἀπ’ ὅλα ἐπιθυμῶ νά εὐχαριστήσω τήν Σύγκλητο ἐπειδή δέχθηκε νά σᾶς προσφωνήσω ἐγώ κατά τήν ἐπίσημη αὐτή τελετή πού εἶναι, ἀσφαλῶς, σημαντική γιά τήν ζωή σας στιγμή.
Πιστέψτε ὅτι τά αἰσθήματα χαρᾶς πού μέ κατέχουν εἶναι εἰλικρινή, διότι σεἶς, ἐξαίρετος καί ἀκάματος τεχνίτης τοῦ Λόγου, ἔρχεσθε νά πλουτίσετε τίς τάξεις τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν ὄχι μόνο, βέβαια, νμέ τήν παρουσία σας ἀλλά καί μέ τήν προσδοκωμένη συμβολή στό ἔργο της, συμβολή τήν ὁποία δέν διστάζει κανείς νά προεξοφλήσει ὅτι θα προσφέρετε ἀφοῦ, ἀπό τά παιδικά σας χρόνια, σᾶς κατέχει τό πάθος τῆς δημιουργίας.
Τούς πρώτους σας στίχους, τούς γράψατε σέ ἡλικία 9 ἐτῶν μ’ ἕνα κομμάτι κάρβουνο ἐπάνω σ’ ἕνα ξύλινο παραθυρόφυλλο:
Αὐτά ἐγώ τἀ ἔγραψα τήν ἕκτη Ἰουλίου
Τήν ὥρα πού ἐρχότανε ἡ δύση τοῦ ἡλίου.
«Μπαμπά!» φώναξε ἡ αδελφή σας… «ὁ Νικηφόρος μουντζουρώνει τά παντζούρια!» Καί ὁ καλός πατέρας σᾶς πλησίασε, διάβασε, χάϊδεψε τό παιδικό σας κεφάλι κι’ ἀποκρίθηκε στήν ἀδελφή σας «Ἄφισέ τον νά μουντζουρώνει…».
Τό πατρικό ἀυτό χάδι μοῦ φαίνεται σάν εὐλογία πού σᾶς παρακολούθησε σέ ὅλη τήν δύσκολη ζωή σας, ἀφοῦ ὅλη σας τήν ζωή μουντζουρώνατε, κατά τήν πατρική ἐπιταγή.
Τήν πρώτη αὐτήν σταλαγματιά τήν πλουτίσατε μέ συνειδητή βραδύτητα, ὅπως ἁρμόζει στούς πραγματικούς πνευαμτικούς ἐργάτες, τήν μετατρέψατε σέ μικρή κρήνη πού ἔγινε ρυάκι καί μεταβλήθηκε σέ ποταμό πλούσιο, πότε ἤρεμο καί ὑποταγμένο, πότε ταραγμένο ἀπό δίνες ὀδυνηρές, ἀλλά πάντα μέ εὐγενικές ἀνταύγειες, χωρίς καμιά στιγμή νά θολώνουν τά νερά του πού ἔχουν τήν μαγική ἰδιότητα νά καθρεπτίζουν χρώματα κι’ἀποχρώσεις, πότε ζωηρές καί ἐπίγειες, πότε αἰθέριες καί οὐράνιες, πού προκαλοῦν ψυχική ἀνάταση ἤ γαλήνη καί ἠρεμία σέ ὅποιον θεᾶται τήν ροή του. Τό ποιητικό σας ἔργο καθώς καί τά ὡραῖα, πυκνά καί ἁπλά ἀλλά συγκλονιστικά πεζά πού γράψατε, ἔχει τύχει τῆς γενικῆς ἀναγνωρίσεως καί τεκμήριά της εἶναι τά πολλά ἑλληνικά καί ξένα βραβεῖα μέ τά ὁποῖα σᾶς ἔχουν τιμήσει, καί τοῦτο πολύ πρίν σᾶς δοθεῖ ἡ εὐπρόσδεκτη εὐκαιρία νά ἐπιδιώξετε τήν εἰσοδό σας στόν Οἶκο αὐτόν γιά τόν ὁποῖο ἡ μέρα αὐτή εἶναι χαρμόσυνη.
Δέν θέλω νά μακρηγορήσω καί νά καταχραστῶ τῆς ὑπομονῆς τοῦ ἀκροατηρίου σας πού βιάζεται νά σᾶς ἀκούσει, ἀλλά θεωρῶ καθῆκον, σήμερα κιόλας, νά σᾶς βγάλω ἀπό μία πλάνη τήν ¨οποία ἴσως ἔχετε ἤδη ἀρχίσει νά ὑποψιάζεσθε. Γινόμενος Ἀκαδημαϊκός δέν ἐγίνατε μόνο Ἀθάνατος ἀλλά γίνατε καί ἰσοβίτης. Καί τό λέγω αὐτό διότι, γνωρίζοντας τήν ἰδιοσυγκρασία σας, εἶμαι βέβαιος ὅτι θα συμβάλλετε ἀποτελεσματικά στό ἐπιτελούμενο ἔργο τῆς Ἀκαδημίας. Μόνο δυσχέρεια ἐπιλογῆς θα συναντήσετε ἀφοῦ, ἐκτός ἀπό τίς συνεδρίες τῶν Τάξεων καί τῆς Ὁλομέλειας, ἔχετε νά προσφέρετε τίς γνώσεις σας, τήν ὀρθότητα τῆς κρίσεώς σας, τήν πνευματική σας εὐθύτητα, στίς πολλές ἐπιτροπές πού ὑπάρχουν, ἀλλά ἰδίως στά πολλά κέντρα τῆς Ἀκαδημίας, Λεξικογραφίας, Μεσαιωνικοῦ καί Νέου Ἑλληνισμοῦ, Ἱστορίας τοῦ Νεωτέρου Ἑλληνισμοῦ, Νεολογισμῶν, τά ὁποῖα, μεταξύ πολλᾶν ἄλλων, εἶναι ἰσάριθμες κυψέλες τῆς Ἀκαδημίας, πού ἐργάζονται ἀθόρυβα, συγκεντρώνουν στοιχεῖα, ἐρευνοῦν, μελετοῦν θέματα, παρέχουν ὑπηρεσίες σέ ὀργανισμούς καί ἐπιστήμονες καί ἐκδίδουν ἐπιμελημένα ἔργα, μικρά δυστυχῶς κατά τόν ἀριθμό ἐπειδή ὁ Οἶκος αὐτός, ὡς μή ἔδει, ἦταν μέχρι χθές πένης.
Ἠδη,ὅμως ἡ πολιτεία ἀπεφάσισε νά ἐνισχύσει σημαντικότατα τό ἔργο τῆς Ἀκαδημίας καί τό γεγονός συμπίπτει μέ τήν εἰσοδο σας στον Οἶκο αὐτόν. Τήν σύμπτωση αὐτήν τήν θεωρῶ καλόν οἰωνό γιά ὅλους μας.
Αὐτά τά ὀλίγα, γιά τά ἔργα τῆς Ἀκαδημίας, στά ὁποῖα καλεῖσθε καί σεῖς νά μετάσχετε, ἤθελα